Column Ronald de Boer op VI
Het klinkt misschien gek na de verloren bekerfinale tegen Feyenoord en de kansloze nederlaag bij ajax, maar ik vind AZ dit seizoen een club waar Nederland trots op kan zijn.
Bij de start van de competitie sprak John van den Brom de ambitie uit het publiek te willen vermaken. In dat streven zijn ze in Alkmaar met glans geslaagd. En ze hebben het gekoppeld aan resultaten, getuige de derde plaats op de ranglijst, ruim boven Feyenoord. Voor een club met een veel lagere begroting dan de traditionele topclubs is dat echt een prima prestatie.
Wat vooral opviel, was de frisheid waarmee AZ in alle geledingen voor de dag kwam. Ten eerste het vertoonde spel. We hebben kennisgemaakt met relatief onbekende jeugdspelers als Guus Til, Teun Koopmeiners, Thomas Ouwejan en Pantelis Hatzidiakos. En dan viel het grootste talent van allemaal, Calvin Stengs, helaas nog weg in de eerste competitiewedstrijd. Behalve de jeugd-opleiding heeft de club ook de scouting goed op orde. Fredrik Midtsjø bleek een aanwinst, zoals eerder ook Jonas Svensson.
AZ bewijst waartoe stabiel en doordacht beleid kan leiden. De frisheid die de spelers en het spel typeert, wordt ook uitgestraald door de clubleiding. Robert Eenhoorn en Max Huiberts doen geen gekke dingen, ze lopen niet voorop in het mediacircus, maar werken onverstoorbaar door aan de verwezenlijking van hun ambities. Al wil ik daaraan toevoegen dat het bij AZ eenvoudiger is de rust te bewaren dan bij een club als ajax, waar de extreme prestatiedruk zowel intern als extern 24 uur per dag aanwezig is.
Hoewel AZ dit jaar boven Feyenoord eindigt, moeten ze niet denken dat ze ook daadwerkelijk verder zijn dan de Rotterdammers. Op korte termijn is een aanval op de grote Nederlandse clubs niet realistisch. Dat moeten ze ook niet te gehaast willen bewerkstelligen. We hebben allemaal aan FC Twente kunnen zien hoe diep een club kan vallen na een snelle bestorming van de top. Met de huidige progressie moet AZ streven naar geleidelijke aansluiting bij de topclubs. Vermoedelijk hoef ik dat ze niet eens te vertellen. Ze zullen geleerd hebben van de problemen die acht jaar geleden ontstonden na het faillissement van DSB.
Vooral op mentaal gebied zal AZ volgend seizoen een stap moeten zetten
De eerstvolgende stap die AZ moet zien te maken, is het vergroten van de weerbaarheid in topwedstrijden. Er zit nog zó veel rek in de huidige selectie dat ze daartoe in staat moeten zijn. Al dreigt het gevaar dat hun aansprekende voetbal komende zomer gevolgen krijgt op de transfermarkt. Zolang AZ geen structurele topclub is, blijft het voor spelers aantrekkelijk de stap naar ajax, Feyenoord of PSV te maken. En voor een klasse-aanvaller als Alireza Jahanbakhsh zal ook buitenlandse interesse loskomen. Het is de tol van een mooi seizoen.
In tegenstelling tot veel andere analytici begreep ik de recente systeemwijzigingen van Van den Brom tegen PSV en Feyenoord. Na al die nederlagen tegen topclubs vind ik het logisch dat een trainer iets anders probeert. Toen Phillip Cocu zich met PSV in de Champions League aanpaste aan sterkere tegenstanders, werd hij alom geprezen vanwege zijn realistische aanpak. En terecht. Nadat Van den Brom met AZ vergelijkbare aanpassingen had doorgevoerd, kreeg hij bakken kritiek over zich heen. Ik vind dat je je oordeel niet alleen aan de uitslagen kunt ophangen. Tegen PSV speelde AZ in een 5-3-2-systeem lange tijd prima en in de bekerfinale was er tot de openingsgoal van Feyenoord weinig aan de hand. Afgelopen zondag ging het in de vertrouwde speelwijze tegen ajax opnieuw mis. Wat is dan wijsheid?
Vooral op mentaal gebied zal AZ volgend seizoen een stap moeten zetten. Voetballend en tactisch vermogen is er genoeg. Nu wordt het zaak onder hogere druk te blijven doen waarin ze goed zijn. Tegen op papier sterkere tegenstanders, met een stijgend verwachtingspatroon. Van den Brom staat al vier jaar aan het roer en in mijn ogen heeft hij de capaciteiten AZ ook die vervolgstappen te laten nemen. Ik hoor goede verhalen over zijn wisselwerking met assistent Arne Slot. Van den Brom had als speler al een goede kijk op het spel en bovendien is John geen egotripper. De ruimte die hij Slot geeft in de technische staf, is typerend voor zijn werkwijze. Van den Brom kijkt goed naar complementaire kwaliteiten in zijn staf en deze combinatie werkt goed. AZ staat in bloei en dat doet me reikhalzend uitkijken naar hun volgende seizoen.
